Εφαρμογές ηλιακής ενέργειας: Ηλιακοί φούρνοι

Ηλιακοί φούρνοι ή αλλιώς … "ηλιομαγειρέματα γεμάτα απολαύσεις"

solar_cookers_categories.jpg

Ηλιακοί φούρνοι από χαρτόκουτες με 1-4 ανακλαστήρες

Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν οι πιο συνηθισμένοι ηλιακοί φούρνοι, οι οποίοι είναι κατασκευασμένοι από δύο χαρτόκουτες, μια εξωτερική και μια εσωτερική. Οι δύο αυτές χαρτόκουτες έχουν μόνωση ανάμεσά τους, που μπορεί να αποτελείται από μπάλες τσαλακωμένης εφημερίδας μέχρι διπλωμένα φύλλα από κυματιστό χαρτόνι συσκευασίας. Το άνοιγμα της βάσης του φούρνου καλύπτεται από την πάνω μεριά κυρίως με ένα κομμάτι τζαμιού, το οποίο είτε βρίσκεται μέσα σε ένα χαρτονένιο καπάκι, είτε πιο απλά ακουμπά επάνω στο πλαίσιο που σχηματίζεται από τις δύο χαρτόκουτες με τη μεταξύ τους μόνωση. Βέβαια, υπάρχει και η εναλλακτική επιλογή της χρήσης ξύλινων κουτιών, κατασκευασμένα από κόντρα-πλακέ ή νοβοπάν, αντί για απλές χαρτόκουτες. Οι φούρνοι αυτής της κατηγορίας, αν και δε θερμαίνονται σχετικά γρήγορα, έχουν το πλεονέκτημα ότι μπορούν να ψήσουν μεγάλες ποσότητες φαγητού αργά και ομοιόμορφα. Ποικίλουν ανάλογα με την κλίση που έχει η πρόσοψή τους απέναντι στον ήλιο και ανάλογα με τον αριθμό των ανακλαστήρων, οι οποίοι μπορεί να είναι από 1-4 και προσαρμόζονται είτε επάνω στο φούρνο είτε πάνω στο καπάκι του (βλ. διπλανό πίνακα).

Ανοικτοί ηλιακοί φούρνοι με πλαίσια ανακλαστήρων

Αυτή η κατηγορία ηλιακών φούρνων έχει μια σχετικά πρόσφατη ιστορία με κυρίαρχο εμπνευστή το Γάλλο επιστήμονα Roger Bernard (1992), από Πανεπιστήμιο της Λιόν. Τα σχέδια των φούρνων αυτής της κατηγορίας μπορεί να φαίνονται απλά, είναι όμως αποτελεσματικά και έχουν αρκετά χρόνια έρευνας και ανάπτυξης πίσω τους. Επίπεδα πλαίσια ανακλαστήρων, που είναι τοποθετημένα κατακόρυφα, σε παράπλευρη διάταξη, ανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία επάνω σε ένα μαγειρικό σκεύος, το οποίο είτε βρίσκεται μέσα σε μια πλαστική σακούλα ψησίματος για φούρνο είτε είναι κάτω από ένα ανεστραμμένο γυάλινο μπολ. Το πλεονέκτημα αυτής της κατηγορίας ηλιακών φούρνων είναι ότι μπορούν να είναι έτοιμοι σε λιγότερο από μία ώρα και με ελάχιστο κόπο και κόστος (περίπου 3 Ευρώ) και έχουν λαμπρό παρόν και μέλλον στις αναπτυσσόμενες χώρες, και όχι μόνο. Μειονεκτούν σε σταθερότητα έναντι ισχυρών ανέμων και σε συνθήκες χαμηλής ηλιοφάνειας. Δεν καταφέρνουν να διατηρούν για πολύ τη θερμότητα μέσα στο μαγειρικό σκεύος, που βρίσκεται στο εσωτερικό της σακούλας ή του ανεστραμμένου γυάλινου μπολ, ιδιαίτερα όταν ο ήλιος χάνεται πίσω από τα σύννεφα για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Παραβολικοί και ημικυλινδρικοί ηλιακοί φούρνοι

Οι παραβολικοί ηλιακοί φούρνοι είναι κοίλοι, βαθουλοί δίσκοι, συχνά μοιάζουν με μεγάλα πιάτα, όπου η ηλιακή ακτινοβολία ανακλάται και συγκεντρώνεται σε ένα σημείο, εκεί όπου στηρίζεται το μαγειρικό σκεύος. Το πλεονέκτημα τους είναι ότι τα φαγητά ψήνονται σχεδόν τόσο γρήγορα όσο και σε συμβατικούς ηλεκτρικούς φούρνους. Ως μειονεκτήματα μπορούμε να καταλογίσουμε τις δυσκολίες στην κατασκευή τους, την συχνή να αναπροσαρμογή τους στην πορεία του ήλιου έτσι, ώστε να εστιάζουν κατάλληλα. Υπάρχει επίσης το ενδεχόμενο να προκαλέσουν εγκαύματα ή τραυματισμούς στα μάτια, εφόσον δε χρησιμοποιηθούν σωστά, με προσοχή και τήρηση κανόνων ασφαλείας. Οι ημικυλινδρικοί ηλιακοί φούρνοι είναι ουσιαστικά μισά κυλινδρικά δοχεία, με κατάλληλα διαμορφωμένη την εσωτερική επιφάνειά τους, ώστε να έχει ανακλαστικές ιδιότητες. Εστιάζουν πάνω σε ευθεία και είναι κατάλληλοι για τοποθέτηση "σούβλας" (βλ. παραπάνω πίνακα).

Ενδεικτικές κατασκευές ηλιακών φούρνων από χαρτόκουτες

Εικόνα Σχέδιο εργασίας (Project) Βαθμός δυσκολίας
new.gif Solar_pizza_box_cooker_left.jpg Ένας απλός ηλιακός φούρνος από ένα κουτί πίτσας, αλλά και ένα βελτιωμένο σχέδιο με δύο κουτιά πίτσας. Solar_pizza_box_cooker_double.jpg star.gif star.gif
new.gif Box_solar_cooker.jpg Ο ηλιακός φούρνος με δύο χαρτόκουτες, καπάκι με τζάμι και ανακλαστήρα είναι ένα κλασικό σχέδιο κατασκευής. star.gif star.gif star.gif
new.gif Box_solar_cooker_without-lid_left.jpg Ο ηλιακός φούρνος με δύο χαρτόκουτες χωρίς καπάκι, με τζάμι που εφαρμόζει πάνω στη βάση του φούρνου και με ανακλαστήρα, είναι ένα ακόμα κλασικό σχέδιο κατασκευής. star.gif star.gif star.gif

Ενδεικτικές κατασκευές ανοιχτών ηλιακών φούρνων με πλαίσια ανακλαστήρων

Εικόνα Σχέδιο εργασίας (Project) Βαθμός δυσκολίας
new.gif 2_pieces_open_panel_solar_cooker_gr.jpg Ο ανοιχτός ηλιακός φούρνος με δύο κομμάτια από χαρτόκουτα, τα οποία είναι καλυμμένα με αλυμινόχαρτο, είναι μια επίσης εύκολη κατασκευή με πλαίσια ανακλαστήρων. Collapsible_open_panel_solar_cooker_f.jpg star.gif star.gif
new.gif torn_box_solar_cooker_finished_with_kettle.jpg Ο ανοιχτός ηλιακός φούρνος από μια κατάλληλα σκισμένη χαρτόκουτα, τις επιφάνειες της οποίας έχουμε καλύψει με αλουμινόχαρτο, είναι ίσως η πιο εύκολη και απλή κατασκευή με πλαίσια ανακλαστήρων. star.gif star.gif
new.gif Portable_solar_cooker_with_sticks_j.jpg Ο φορητός ανοιχτός ηλιακός φούρνος, με πλαίσια πτυσσόμενα ανακλαστήρων που στηρίζονται σε πηχάκια. star.gif star.gif star.gif
new.gif Open_panel_Solar_cooker_inside_box_right.jpg Ο ανοιχτός ηλιακός φούρνος με δύο ανακλαστήρες μέσα σε μία χαρτόκουτα είναι μια σχετικά απλή κατασκευή που συνδυάζει ανακλαστικές επιφάνειες με καθορισμένη γωνία και τη σταθερότητα της τοποθέτησής τους μέσα σε μια χαρτόκουτα. star.gif star.gif star.gif

Δείτε παρακάτω το βίντεο από ένα πανηγύρι επιστήμης με θέμα: "Ηλιομαγειρέματα γεμάτα απολαύσεις", όπως το έχουμε ανεβάσει στο κανάλι του ΕΦΕΠΕ Ρεθύμνου, από το δελτίο ειδήσεων της τηλεόρασης Κύδων (2001)

cc.jpg
Εκτός αν ορίζεται διαφορετικά, το περιεχόμενο αυτής της σελίδας διανέμεται σύμφωνα με την άδεια Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 License