Φτιάχνουμε σφυρίχτρες με γλωσσοπίεστρα και λάστιχα ή χαρτονάκια
Υλικά που χρειαζόμαστε
|
Τι θα κάνουμε
Πάρτε τα δύο γλωσσοπίεστρα μαζί και τυλίξτε δύο λεπτές λωρίδες χαρτονιού (2 cm πλάτος) μιάμιση φορά τριγύρω, κοντά σε κάθε άκρο. Αυτά τα 2 χαρτόνια λειτουργούν ως διαχωριστές ανάμεσα στα γλωσσοπίεστρα, δημιουργώντας το κατάλληλο διάστημα για να δονείται το πλατύ λάστιχο που τοποθετείται στη μέση. Αφού αφαιρέσετε το ένα γλωσσοπίεστρο, τοποθετήστε ένα πλατύ λάστιχο κατά μήκος του ενός γλωσσοπίεστρου. Εναλλακτικά μπορείτε να κόψετε και να τοποθετήσετε ένα κομμάτι λωρίδας χαρτονιού κατά μήκος του γλωσσοπίεστρου, λίγο στενότερο από το πλάτος του. Τοποθετήστε το δεύτερο γλωσσοπίεστρο πάνω από το πρώτο, ευθυγραμμίζοντας τα άκρα. Χρησιμοποιήστε δύο μικρότερα λαστιχάκια για να στερεώσετε τα δύο γλωσσοπίεστρα μαζί, ένα σε κάθε άκρο, τυλίγοντάς τα 2-3 φορές τριγύρω τους. Προσοχή να μην πιάσετε μαζί τα χαρτόνια που τα διαχωρίζουν.
Φυσήξτε μέσα από το άνοιγμα στο κέντρο των γλωσσοπίεστρων, εκεί όπου βρίσκεται το πλατύ λάστιχο. Θα παραχθεί ένας ήχος σφυρίχτρας καθώς το λάστιχο δονείται.
Ερωτήματα
- Τι παρατηρείτε όταν φυσάτε πιο δυνατά ή πιο απαλά;
- Πώς αλλάζει ο ήχος αν μετακινήσετε τα δύο τυλιγμένα χαρτόνια πιο κοντά ή πιο μακριά;
- Τι συμβαίνει αν αλλάξετε το είδος του λάστιχου (π.χ. πιο παχύ ή πιο λεπτό);
- Πώς επηρεάζεται ο ήχος αν αλλάξετε το μέγεθος των γλωσσοπίεστρων;
- Τι συμβαίνει όταν τεντώνετε περισσότερο το πλατύ λάστιχο;
- Αν αλλάξετε το πλατύ λάστιχο με ένα πιο λεπτό ή πιο παχύ, πώς επηρεάζεται ο ήχος;
- Αν βάλετε μια λωρίδα χαρτόνι ανάμεσα στα γλωσσοπίεστρα αντί για πλατύ λάστιχο, αλλάζει κάτι;
- Αν χρησιμοποιήσετε μικρότερα γωσσοπίεστρα για την κατασκευή, τι θα αλλάξει;
- Πώς αλλάζει ο ήχος αν φυσήξετε πιο δυνατά ή πιο απαλά;
- Μπορείτε να παράγετε διαφορετικούς τόνους (υψηλούς ή χαμηλούς); Πώς;
Τι συμβαίνει;
Όταν φυσάτε, ο αέρας κινείται ανάμεσα στα δύο γλωσσοπίεστρα και αναγκάζει το πλατύ λάστιχο (ή το κομμάτι χαρτόνι) να δονείται, να ταλαντώνεται. Οι δονήσεις αυτές δημιουργούν ηχητικά κύματα. Οι δύο τυλιγμένες λωρίδες χαρτονιού διαμορφώνουν το απαραίτητο διάστημα για να επιτρέπει στο λάστιχο (ή στο ενδιάμεσο κομμάτι καρτονιού)να δονείται ελεύθερα. Η συχνότητα του ήχου εξαρτάται από το τέντωμα και το πάχος του λάστιχου, το μέγεθος των γλωσσοπίεστρων ή/και των χαρτονιών, καθώς και από το πόσο "δυνατά" φυσάτε ανάμεσα στα γλωσσοπίεστρα.
Διδακτική αξιοποίηση
Το μικρό αυτό σχέδιο εργασίας (project) ή "παιχνιδοπείραμα" με τις σφυρίχτρες από γλωσσοπίεστρα αξιοποιείται διδακτικά για να εισαγάγει τα παιδιά στις έννοιες του ήχου και της δόνησης/ταλάνωσης κατά την παραγωγή του μέσω βιωματικής μάθησης. Κατά την κατασκευή, τα παιδιά ανακαλύπτουν πώς ο ήχος παράγεται από τις δονήσεις/ταλαντώσεις του λάστιχου και πώς επηρεάζεται από την τάση (τέντωμα), το μήκος του και την ορμή του αέρα κατά το φύσιγμα και τη ροή του ανάμεσα στα γλωσσοπίεστρα και στο πλατύ λάστιχο ή λωρίδα χαρτόνι. Μέσα από πειραματισμό και παραλλαγές που μηχανέυονται και δοκιμάζουν, ενισχύουν τη δημιουργικότητα, τη συνεργασία και την κριτική σκέψη, ενώ συνδέουν τη φυσική, τους ήχους και τα χαρακτηριστικά τους με τη μουσική, μέσα πρακτικό και διασκεδαστικό τρόπο. Η δραστηριότητα μπορεί να ολοκληρωθεί με συζήτηση μέσα στην τάξη, ανάλυση ευρημάτων και πιθανή παρουσίαση των αποτελεσμάτων.
Δείτε παρακάτω ένα βίντεο με τον τρόπο κατασκευής της σφυρίχτρας με γλωσσοπίεστρα, όπως τον περιγράψαμε παραπάνω
Δείτε παρακάτω ένα βίντεο με ένα διαφορετικό τρόπο κατασκευής της σφυρίχτρας με γλωσσοπίεστρα, με μια λωρίδα χαρτονιού ανάμεσά τους, αντί για το πλατύ λάστιχο
Δείτε παρακάτω ένα παρόμοιο βίντεο με ένα διαφορετικό τρόπο κατασκευής της σφυρίχτρας με γλωσσοπίεστρα, με μια λωρίδα χαρτονιού ανάμεσά τους, αντί για το πλατύ λάστιχο & με κομμάτια οδοντογλυφίδας για αποστάτες ανάμεσα στα γλωσσοπίεστρα
Δείτε παρακάτω ένα ακόμα βίντεο με ένα διαφορετικό τρόπο κατασκευής της σφυρίχτρας με γλωσσοπίεστρα, με πλατύ λάστιχο ανάμεσά τους & με κομμάτια από πλαστικά καλαμμάκια για αποστάτες ανάμεσα στα γλωσσοπίεστρα